Bij de natuurlijke methoden wordt geslachtgemeenschap vermeden tijdens de vruchtbare dagen. De vruchtbare dagen bevinden zich rond de eisprong. Uit onderzoek blijkt dat een eicel 24 uur leeft en zaadcellen gemiddeld 2 dagen (hoewel er in onderzoek is aangetoond dat sommige zaadcellen zelfs 6 dagen kunnen overleven!).
Verschillende natuurlijke methodes zijn:
Rond de periode van de eisprong (5 dagen ervoor tot 2 dagen erna) onthoud je je van geslachtsgemeenschap of gebruik je barrièremiddelen. De eisprong vindt plaats 12-16 dagen voor de volgende menstruatie. Daarin zit gelijk het nadeel van deze methode namelijk dat het precieze moment van de eisprong moeilijk is vast te stellen, zeker wanneer je een onregelmatige cyclus hebt. Als je een regelmatige cyclus hebt en/of wanneer je de eisprong voelt heb je bij deze methode wat meer zekerheid.
Letterlijk betekent dit: onderbroken geslachtsgemeenschap. Hierbij wordt de penis teruggetrokken uit de schede voordat de zaadlozing(ejaculatie) plaats vindt. Echt betrouwbaar is deze methode niet. Komt er zgn. voorvocht’ afkomstig uit de klieren van Cowper in de schede, dan kan dit toch tot zwangerschap leiden, aangezien dit voorvocht ook al actieve zaadcellen kan bevatten. Deze methode wordt ook wel genoemd: “Voor het zingen de kerk uit!”
Hierbij wordt gebruik gemaakt van het gegeven dat na de ovulatie de basale lichaamstemperatuur met 0,2 à 0,3 ºC stijgt tot aan de eerstvolgende menstruatie. De lichaamstemperatuur dient steeds s morgens vóór het opstaan op een vast tijdstip te worden opgenomen om deze betrouwbaar te kunnen interpreteren. Vanaf de tweede dag met de verhoogde temperatuur is het ontstaan van zwangerschap niet meer mogelijk. Bij deze methode kan dus pas achteraf het moment van de eisprong worden vastgesteld. Men dient eerst een drietal maanden dagelijks de temperatuur te meten en dit te noteren om het eigen ritme te kunnen vaststellen. Dit kan tegenwoordig ook met een zgn. thuistest, Cyclotest 2 plus® genaamd, die te koop is bij drogist of apotheek en die aan de hand van de ingevoerde persoonlijke gegevens uiteindelijk het rekenwerk verricht middels een microcomputer om bij de volgende cycli de vermoedelijk vruchtbare dagen aan te geven. Andere microcomputers voor het berekenen van de vruchtbare dagen middels de temperatuurmethode zijn de Ladycomp®, de Pearly® en de Minisophia®.
Bij deze methode maak je gebruik van de eigenschappen van het baarmoederhals(cervix)slijm om het tijdstip van de eisprong vast te stellen. In de periode voorafgaande aan de eisprong zorgt het oestradiol voor toename van het cervixslijm. Je kunt de rekbaarheid beoordelen door een kleine tampon tot op de baarmoedermond in de schede in te brengen en deze vervolgens weer te verwijderen. In de vruchtbare periode zal dan een heldere slijmdraad met de tampon naar buiten worden getrokken. De productie van het cervixslijm houdt abrupt op na de eisprong. Als je zeker wilt zijn moet nog een dag wachten na het verdwijnen van het cervixslijm om niet alsnog zwanger te raken.
Het is ook mogelijk de vruchtbare dagen vast te stellen met behulp van een microcomputer: Ladycomp®
Deze meet je temperatuur en aan de hand van je cycluspatroon geeft deze aan of je vruchtbaar of onvruchtbaar bent
Een andere microcomputer is de Persona®
Hierbij wordt eerst je persoonlijke hormale ritme vastgesteld door 16 bepalingen in de urine tijdens de eerste cyclus van gebruik. Tijdens de tweede en derde cyclus zijn dat nog 8 bepalingen nodig om je individuele cylcus vast te leggen. Gezien de computer die eerste drie cycli een zekerheidsmarge ingebouwd heeft kan je de methode direct toepassen. Is de computer eenmaal geprogrammeerd dan kan via een enkele meting per cyclus bepaald worden of je in je vruchtbare dagen bent.
Deze methode is behoorlijk betrouwbaar voor menstruatiecycli tussen de 23-35dagen. Bij een langer durende cyclus is de methode ongeschikt. Deze methode kan ook gebruikt worden indien men zwanger wil worden. Op het moment dat de LH-piek wordt aangetoond in de urine verschijnt er op de display een “O”, aangevend dat de eisprong binnen 12 – 24 uur is te verwachten.
De NFP-methode ook wel sympto-thermale methode genoemd is gebaseerd op het waarnemen door de vrouw van een aantal veranderingen, die gedurende de cyclus plaats vinden in relatie tot de vruchtbare periode. Er worden drie veranderingen tijdens de cyclus geobserveerd:
1. de lichaamstemperatuur
2. het baarmoederhals (cervix) slijm
3. de weekheid (consistentie) van de baarmoederhals
Een uitgebreide beschrijving is te vinden op de Nederlandse site over (on)vruchtbaarheid.Om de methode betrouwbaar toe te leren passen worden cursussen georganiseerd, die door speciaal hiervoor opgeleide NFP-consulenten worden gegeven.
Uitgebreide informatie is te vinden op Sensiplan of op Couple to Couple League(engels- of spaanstalig).
De LAM of lactatie amenorroe kun je toepassen vanaf je kraambed als je baby volledige borstvoeding krijgt. Volledig betekent zonder bijvoeding en zonder kolven. Ook mag er niet meer dan 6 uur tussen 2 voedingen zitten. Door het zuigen aan de tepel wordt het GnRH (=gonadotropinen afgevend hormoon in de hypothalamus -centraal in de hersenen gelegen-) uitgeschakeld. Het GnRH stimuleert de hypofyse (het hersenaanhangsel) tot de afgifte van hormonen die de werking van de eierstok weer op gang brengen. Naast volledige borstvoeding is ook de amenorroe noodzakelijk om van een betrouwbare vorm van anticonceptie te kunnen spreken. Amenorroe betekent: geen bloeding. Bij deze methode van geboorteregeling is iedere bloeding, die je na 15 dagen na de geboorte optreedt te beschouwen als het einde van de amenorroe. Dan is deze methode niet meer betrouwbaar. De anticonceptie is dan niet meer zeker en er zal begonnen moeten worden met andere methoden van anticonceptie. Na 6 maanden is de methode, ook als er nog geen bloeding is geweest, onbetrouwbaar.
